Pani Maria ma 75 lat.
Cukrzyca, nadciśnienie, niedotlenienie, bieda – to jej życiowy czwórbój w samotności i bólu.
Z 11 zł na przeżycie dnia jest na przegranej pozycji, bo recepty się tylko wydłużają.
Nie ma na opał na zimę, ma za to kurtkę, ale cienką.
Bardziej niż głodu boi się zimna.
Takich historii wolontariusze Szlachetnej Paczki słyszą co roku tysiące. Niestety. Bo skrajnie ubóstwo dotyka ciągle ponad 2 mln Polaków.
Raport o biedzie nie powstał, by kogokolwiek zaskoczyć. Pokazuje dane i liczby, które są powszechnie dostępne. Te historie dzieją się wokół nas, często za ścianą, ale robimy wszystko by je omijać.
Ten Raport jest po to, żeby problem społeczny jakim jest ubóstwo, stał się naprawdę społeczny.
Otwórz oczy. I serce.
W porównaniu z rokiem ubiegłym o ponad 400 tys. wzrosła liczba osób żyjących w Polsce w skrajnym ubóstwie.
Jest ich dziś ponad 2 mln.
na osobę samotną i 1606 zł na rodzinę złożoną z dwójki dorosłych i dwojga dzieci. Tymczasem wśród blisko 17 tys. rodzin objętych w ubiegłym roku wsparciem Szlachetnej Paczki średni dochód na osobę w rodzinie wynosił 366 zł i 38 gr - w co czwartej z nich było to mniej niż 8 zł dziennie na osobę.
Do parteru
Po odliczeniu kosztów leczenia i utrzymania, z renty, która wynosi 1000 zł, zostaje jej jakieś 28 zł. Na miesiąc. To dlatego jej lodówka świeci pustkami. Ale ona mówi, że to nawet lepiej.
Pomagają jej sąsiedzi. Dzięki nim zdarza jej się zjeść ciepły posiłek. Czasem nawet kilka razy w tygodniu. Pomaga też ona. Choć sama ma już 72 lata, wciąż opiekuje się swoją mamą. O czym marzy?
Z astmą, odmą płucną i miażdżycą wychodzenie po schodach na trzecie piętro to katorga. Jej życie nie ułożyło się tak, jak chciała. By wciąż o tym nie myśleć, rozwiązuje krzyżówki i robi na drutach.
Europa, 2019
Zamiast prysznica – plastikowa miska. Zamiast toalety – wychodek na podwórku. Sufit ugina się tak, że stare belki za chwile pękną. Ściany? Zniszczone. Kuchnia? Brak. Dwa pokoje i tyle. W jednym jest piec – trzeba na nim gotować, żeby nie było zimno. Drugi przez większość zimy jest oblodzony. W dodatku zawaliła się w nim podłoga. Największą dziurę zasypali kamieniami i przykryli linoleum.
Namiot
W życiu pani Doroty pewne elementy są niezmienne.
Co miesiąc pożycza, a potem szuka sposobu, by oddać.
I tak w kółko. Choć było gorzej. Po śmierci męża musiała opuścić mieszkanie i zamieszkała w namiocie. Na chwilę, która przeciągnęła się do pięciu lat.
Szklankę wody
Marcin marzy o tym, aby podać szklankę wody swojej 80-letniej mamie. Wie, że powinien się nią zajmować, tymczasem to ona opiekuje się nim. Sparaliżowany od klatki piersiowej w dół, pozostawiony przez żonę, jest całkowicie zdany na pomoc matki. Na razie boi się myśleć, co będzie potem.
niepełnosprawni są na nie skazani.
W 2019 roku w Polsce z orzeczeniem o niepełnosprawności żyje prawie 2,5 mln osób.Najczęstsze przyczyny niepełnosprawności to schorzenia narządów ruchu, układu krążenia oraz schorzenia neurologiczne.
Świadczenie pielęgnacyjne dla rodziców niepełnosprawnych dzieci wynosi 1583 zł.
Zasiłek dla opiekujących się osobami dorosłymi prawie 3 razy mniejszy.
W aż czterech na każde pięć rodzin objętych w ubiegłym roku pomocą Szlachetnej Paczki żyły osoby chore lub niepełnosprawne (rok wcześniej było ich “tylko” 60%).
Ciemność
Ciemność przychodzi o zmroku. Ale nie taka, którą wszyscy znamy, dająca się rozświetlić i oswoić jednym pstryknięciem. Nie - ciemność absolutna.
W ciągu dnia pani Ewa ma łatwiej. Co prawda nie słyszy prawie wcale, co prawda opiekuje się jeszcze ciężej dotkniętą przez życie siostrą i spłaca kredyt, który wzięła, żeby pomóc jej córce, ale przynajmniej coś widzi. Jej schorzenie - zwyrodnienie barwnikowe siatkówki - sprawia, że kiedy zachodzi słońce, staje się niewidoma.
Na szczęście ma zaradnego syna, który potrafi pomóc nie tylko jej, ale jeszcze cioci. Jest bardzo doświadczony życiowo, dzięki czemu stanowi oparcie dla wszystkich wokół. Na imię ma Tomek.
Ma dziewięć lat i często cisną go buty. Jego mamy nie stać na to, by kupić mu nowe.
Same
Ma 25 lat, plastyczny talent i swoje potrzeby. Ma jednak też zespół Downa, wadę serca i dwa udary niedokrwienne za sobą. Co przed nią? Nie wie. Jej mama, pani Beata, od śmierci męża – dziewiętnaście lat temu – wychowuje Angelikę sama. Sama się o nią troszczy, sama martwi i sama stara się jej stworzyć jak najlepsze warunki do życia. Wśród najpilniejszych potrzeb wymienia nowe łóżko, bo stare niemal się rozleciało, pościel i pralkę. O marzeniach woli głośno nie mówić. Bo może to nie wypada, żeby marzyła o tym, by pojechać gdzieś na wakacje? Sama. Przez chwilę się nie troszczyć, nie martwić, nie starać.
Kot
- mówi pani Irena.
Szklankę wody
Marcin marzy o tym, aby podać szklankę wody swojej 80-letniej mamie. Wie, że powinien się nią zajmować, tymczasem to ona opiekuje się nim. Sparaliżowany od klatki piersiowej w dół, pozostawiony przez żonę, jest całkowicie zdany na pomoc matki. Na razie boi się myśleć, co będzie potem.
Polska 2018.
Oznacza to, że na przeżycie mieli nie więcej niż 19 zł/dzień.
Okruchy życia
Z pozoru – nie wygląda. Starsza pani w schludnym ubraniu, nawet eleganckim, choć raczej kilkadziesiąt lat temu niż dzisiaj, na nic nie narzeka i emanuje godnością.
Jednak gdy się uważnie przyjrzeć, można dostrzec, że z torebki raz po raz wyjmuje niewielki woreczek z chlebem. Sięga do niego dyskretnie, starając się, by na ziemię nie spadł ani okruszek.
– mówi. I przyznaje, że ma „problemy finansowe”. Po odliczeniu stałych kosztów utrzymania na życie zostaje jej 28 zł miesięcznie.
By mieć co jeść, podsmaża na patelni suchy chleb. Podjada go, dopiero gdy czuje, że zaczyna się jej robić słabo. Na imię ma Emilia. Sąsiedzi mówią, że nikomu nie odmawia pomocy.
Liczby Pani Ireny
Ta sama chwila
97 lat życia za nią. Dzięki pomocy sąsiadów udaje jej się wychodzić na podwórze i siadać na ławeczce. To jej ulubiony moment dnia. Prostuje nogi, tak żeby były na trawie, i rozmawia z ludźmi. Wypytuje, co tam w wielkim świecie. Bo u niej od dawna nic.
Trzy trzydzieści
Mieszkają na wsi, właściwie w lesie. Po odliczeniu kosztów utrzymania i leczenia, na życie zostaje im ledwo ponad 100 zł na miesiąc. 3 zł 30 gr na dzień. Pan Staszek, kiedyś murarz, oddycha tylko dzięki temu, że do szyi ma wstawioną rurkę. Przydałyby mu się buty na zimę. Jego mama, dziś 85-letnia, jest dumna, że syn na starość jej nie zostawił.
Niektórzy nie muszą popełniać błędów,
by popaść w biedę. To raczej kwestia
pojawienia się w nieodpowiednim
czasie w nieodpowiednim miejscu
w chwili urodzenia.
Siedem na dziesięć polskich nastolatków doświadcza przemocy - najczęściej ze strony
rówieśników (57%), ale niewiele rzadziej od swoich najbliższych (41%).
Jedni radzą sobie z tym lepiej, inni wcale. Co szósty nastolatek się samookalecza.
Na pewno
Ma dwadzieścia pięć lat, półtoraroczną córkę i tyle. Nic więcej. Po tym jak jej mąż i tata Lenki kilka miesięcy temu popełnił samobójstwo, wyprowadziła się z patologicznego domu niedoszłych teściów, by ratować siebie i dziecko. Wynajęła mieszkanie, na które wydaje co miesiąc niemal wszystkie pieniądze, jakie uda jej się zgromadzić. Na życie zostaje jej zwykle mniej niż sto złotych.
Potrzebuje: naczyń, ręczników, pralki, szafy, jedzenia, środków czystości, byle jakiego telefonu – wsparcia. Kogoś, kto choć na chwilę zastąpiłby ją czasem przy opiece nad córką.
– pyta.
– Jak wyobrażam sobie naszą przyszłość? – pyta. – Tak po prostu będzie, na pewno, wiem to: znajdę pracę, zarobię na nas obie, a Lenka będzie miała szczęśliwe dzieciństwo.
Życie to nie film
Pani Marta samotnie wychowuje 8-letniego Maćka, a do tego opiekuje się swoją niepełnosprawną umysłowo siostrą bliźniaczką i 64-letnią mamą, która ma poważne problemy ze wzrokiem. Mama marzy o nowych okularach, na które receptę ma już od dawna, ale nie stać jej na jednorazowy wydatek rzędu 400 zł; ona - o tym, by choć od czasu doczasu mieć chwilę tylko dla siebie. Z kolei Maciek nie może się doczekać dnia, gdy wreszcie pójdzie z mamą do kina. Jak dotąd nigdy im się to nie udało.
Marzenia
Franek: łaty na spodnie.
Filip: globus.
Robert: buty na orlik.
Normalnie
Bartek ma 21 lat. Rok temu zrezygnował z wymarzonych studiów informatycznych, by zająć swoją mamą (ma nawrót choroby nowotworowej). Na pytanie o ogólną sytuację rodziny, odpowiedział: - Normalna, jak większości rodzin w Polsce. Skończyłem szkołę, technikum informatyczne. Żyję w małej wiosce, gdzie ciężko o pracę. Mieszkam z mamą i babcią
Dobry moment na to, by zacząć wszystko od nowa, jest zawsze?
Nie zawsze. I nie na każdą zmianę można się przygotować.
Straż pożarna interweniowała przy blisko 150 tys. pożarach, co oznacza, że musiała ratować życie i mienie ludzi średnio co 4 minuty.
Nagłe, niemożliwe do przewidzenia zdarzenie losowe to dopiero początek problemów. Szczególnie w sytuacji, gdzie blisko połowa gospodarstw domowych w Polsce (45%) nie ma żadnych oszczędności.
Życie jak koszmar
Kiedy umarł jej były mąż – odetchnęła. Wcześniej przeżyła z nim prawie czterdzieści lat. Przeżyła cudem. Bił ją, zimą wyrzucał z domu na mróz, kiedyś nawet podpalił na niej ubranie.
– wspomina.
Gdy po latach udało jej się uzyskać rozwód, sąd przyznał kobiecie dom, w którym mieszkali, ale nakazał jej spłacić męża. Zadłużyła się i spłaciła, choć dom jest w tragicznym stanie: na skraju lasu, dach przecieka, szyby w oknach powybijane, a za podłogę w kuchni służą strzępy starego linoleum.
Przez wiele lat pracowała jako pomoc kuchenna, ale wskutek nerwicy, której nabawiła się jako ofiara przemocy domowej, od dawna znajduje się na rencie. By dorobić, zbiera w lesie jagody i grzyby. Ostatnio ma jednak trudność z tym, by je sprzedać. Ktoś ukradł jej stary rower, którym zawsze jeździła do wsi.
Nie stać jej na remont, nie stać jej na rower, nie ma nawet na wykupienie wszystkich lekarstw, w tym recepty na okulary.
– mówi, przytulając ukochaną Łatkę.
Torebka
Wyszła z domu z torebką i tylko to jej zostało. Pod jej nieobecność w mieszkaniu doszło do zwarcia instalacji elektrycznej. Nie było nawet czego ratować. Żyjąc z renty, z której większość i tak co miesiąc zostawia w aptece, trudno myśleć jej o tym, by samodzielnie stanęła na nogi. Ale próbuje. Nigdy nie prosiła nikogo o pomoc. Teraz potrzebuje wszystkiego. Oprócz torebki.
Tęskniąc za Franią
Pan Zenon pracuje latem. Kosi trawę i najmuje się u sąsiadów do prac porządkowych. Na więcej nie ma siły. Po wypadku, który zdarzył się dziesięć lat temu, do kręgosłupa wstawiono mu śruby. To, co zarobi, musi wystarczyć na cały rok. Jemu i jego żonie, która dawniej bardzo mu pomagała. Dziś, po nieudanej operacji wstawienia endoprotezy kolana, prawie nie chodzi. Nie mają bieżącej wody, dom opalają chrustem, marzą o pralce Frani.
Szklankę wody
Marcin marzy o tym, aby podać szklankę wody swojej 80-letniej mamie. Wie, że powinien się nią zajmować, tymczasem to ona opiekuje się nim. Sparaliżowany od klatki piersiowej w dół, pozostawiony przez żonę, jest całkowicie zdany na pomoc matki. Na razie boi się myśleć, co będzie potem.
Wokół nas żyją ludzie w ubóstwie, niezawinionej biedzie. Nie wyciągają ręki po pomoc. Często nie mają nadziei, że coś się zmieni, że ktoś zainteresuje się ich losem. I wtedy pojawiają się Wolontariusze i Darczyńcy Szlachetnej Paczki. Poznają sytuację Rodzin i odpowiadają indywidualną, mądrą pomocą. Razem docieramy do tych, którzy mieli mniej szczęścia niż my, by nieść im nadzieję i godność.
Wspierając Szlachetną Paczkę pomagasz najbardziej potrzebującym.
