Podatek od straty

Strata podatkowa – co to jest i jak ją rozliczyć?

Strata podatkowa występuje, gdy przychody z danego źródła są niższe niż koszty jego uzyskania. Tak dzieje się np. w przypadku, gdy wydatki ponoszone na prowadzenie działalności gospodarczej przewyższają uzyskane przychody. Nie zawsze musi to świadczyć o kłopotach finansowych przedsiębiorcy. Podatek od straty 2023 wynikać również z zaplanowanych inwestycji i długofalowych planów rozwoju firmy. Ważne natomiast, aby pamiętać, że stratę można odliczyć wyłącznie zgodnie z następującą zasadą: musi ona pomniejszać dochód ze źródła, z którego została poniesiona. Oznacza to, że np. strata poniesiona z tytułu działalności gospodarczej nie może być odliczona od dochodu z tytułu najmu lub stosunku pracy. Poniesioną stratę można więc odliczyć od przyszłych dochodów i zmniejszyć tym samym należny w kolejnych latach podatek. Jeśli podatnik poniósł stratę z tytułu działalności gospodarczej, to nawet w przypadku jej zamknięcia lub zawieszenia, będzie mógł odliczyć stratę po wznowieniu działalności. Zamknięcie lub zawieszenie działalności wlicza się w 5-letni okres rozliczenia straty.

Jak rozliczyć stratę podatkową?

Rozliczenie straty podatkowej poniesionej w danym roku podatkowym powinno nastąpić najpóźniej w ciągu 5 kolejnych lat podatkowych.

Rozliczenie straty musi uwzględniać następujące warunki:

– kwota odliczenia w żadnym z 5 lat nie może przekroczyć 50% wysokości straty,
lub
– kwota odliczona nie może jednorazowo przekroczyć 5 mln zł, zaś nadwyżkę (ponad te 5 mln) odlicza się w kolejnych latach 5-letniego okresu, przy czym nie może ona być większa niż 50% kwoty poniesionej straty.

Przy zachowaniu powyższych warunków, można dokonać wyboru, kiedy i w jakiej wysokości rozliczyć poniesioną stratę. Można ją zatem rozliczyć np. w ciągu dwóch lat, w każdym roku odliczając 50% straty lub w ciągu 5 następujących po sobie lat. Należy jednak pamiętać, że jeśli w danym roku podatkowym nie uzyskuje się dochodu, to nie można odliczyć straty. Jeśli dochodu nie osiąga się również przez kolejnych pięć lat podatkowych po roku, w którym wystąpił strata, w ogóle nie będzie można jej odliczyć. Po tym okresie ulega ona przedawnieniu.

Podatek od straty z lat ubiegłych – przykład odliczenia

Jak może wyglądać odliczenie poniesionej straty? Przyjrzyjmy się przykładom.
Pani Anna, właścicielka salonu kosmetycznego, poniosła w 2022 roku stratę w wysokości 10 000 zł. Może ją rozliczyć w 5 kolejnych latach podatkowych, w każdym roku odliczając po 2000 zł. Może również rozliczyć ją szybciej, w kolejnych dwóch latach podatkowych, odliczając maksymalnie 50% kwoty straty, czyli w każdym roku 5000 zł.

Jak wygląda odliczanie straty z lat ubiegłych?

Wielu podatników zastanawia się, jak dokonać odliczenia straty z lat ubiegłych. Stratę wykazaną w latach 2019, 2021, 2022 i kolejnych latach rozlicza się na ogólnych, wskazanych wyżej zasadach. Nieco inne, bardziej rozbudowane zasady odnoszą się do rozliczenia straty z roku 2020, co ma związek z mającą wtedy miejsce pandemią COVID-19.
Z rozliczeniem straty z lat ubiegłych nie trzeba czekać do czasu złożenia rocznego zeznania podatkowego. Można to zrobić już w trakcie roku podatkowego. W tym celu trzeba ustalić kwoty zaliczek na podatek dochodowy w każdym miesiącu.

Strata z lat ubiegłych – PIT 38

Rozliczenie straty dotyczy również inwestorów. PIT-38 musi wypełnić każdy podatnik, który uzyskał w roku rozliczeniowym przychody np. z transakcji giełdowych na papierach wartościowych i instrumentach pochodnych, z tytułu dywidend i tym podobnych źródeł. Niestety, inwestowanie wiąże się z ryzykiem, zatem czasem zamiast zysku trzeba pogodzić się ze stratą kapitału. Podatnik, który poniósł np. straty z giełdy czy innych inwestycji w ciągu ostatnich 5 minionych lat, może je rozliczyć w części D formularza PIT-38. Jednorazowo można odliczyć maksymalnie 50% straty. Strata w tym wypadku to różnica między przychodami, a poniesionymi kosztami, nie zaś każda strata poniesiona na transakcjach.

W obrębie jednego roku podatkowego można rozliczyć do 100% strat, jeżeli zaś straty przewyższą osiągnięte zyski – można pozostałą stratę rozliczyć w ciągu kolejnych 5 lat. W takim przypadku jednorazowe odliczenie nie może przekroczyć 50% wartości straty.
Ważne, aby inwestor nie zapomniał o rozliczeniu PIT-38. Brak takiego rozliczenia zagrożony jest grzywną, która może wynieść od 1/10 do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2024 będzie to kwota między 424,20 a 84 840 złotych). Warto pamiętać, że PIT-38 za 2023 można złożyć tylko indywidualnie. Nie ma możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko ani wspólnie z małżonkiem.